Hulp bij erfenis

Om als erfgenaam (op grond van de wet of een testament) in een erfenis te kunnen optreden, is het maken van een keuze noodzakelijk.

Een erfgenaam kan kiezen tussen:

–       zuiver aanvaarden;

–       beneficiair aanvaarden (beschermingsvariant);

–       verwerpen.

Zuiver aanvaarden

Zuiver aanvaarden houdt in dat een erfgenaam (voor zijn erfdeel) gerechtigd is tot de goederen van de erfenis, maar ook de schulden moet voldoen. De erfgenaam treedt dan in de rechten en verplichtingen van de overleden persoon.

Hoewel het zuiver aanvaarden het meest voorkomt, kunnen de omstandigheden van het geval er toe leiden om de beschermingsvariant toe te passen.

Zuiver aanvaarden kan in eerste instantie plaatsvinden door het ondertekenen van een schriftelijke verklaring. Echter kan een zuivere aanvaarding ook stilzwijgend plaatsvinden, doordat een erfgenaam handelingen verricht met betrekking tot de erfenis.

Als bijvoorbeeld de erfgenamen overgaan tot de verkoop van de auto of het verdelen van de inboedel, kan daarbij als sprake zijn van stilzwijgend zuiver aanvaarden. De erfgenaam wordt dan ongewild aansprakelijk voor de schulden van de erfenis.

Beneficiair aanvaarden

Deze beschermingsvariant moet schriftelijk worden vastgelegd en bij de rechtbank worden ingeschreven in een register. Daaraan zijn extra kosten (griffierecht) verbonden.

Een erfgenaam die twijfelt over de omvang van de erfenis, hierover nog geen informatie heeft, van een ver familielid erft, of bekend is met schulden van de overledene, doet er verstandig aan gebruik te maken van deze beschermingsvariant.

Daarmee wordt hij wil erfgenaam, maar wordt hij niet aangesproken voor schulden van de nalatenschap, voorzover daartegenover geen goederen aanwezig zijn.

Door het inroepen van de beschermingsvariant gelden wel extra regels bij de afwikkeling van de erfenis (ook wel aangeduid als de vereffening van de erfenis).

Eerst moet een duidelijk overzicht worden opgestelde van het aanwezige goederen en de schulden van de nalatenschap (de zogenaamde boedelbeschrijving). De beschermingsvariant ook wel aangeduid als het aanvaarden onder het voorrecht van boedelbeschrijving.

Verwerpen

Deze derde keuzemogelijkheid voor een erfgenaam ten aanzien van een erfenis komt niet heel veel voor.

Door het verwerpen is een erfgenaam niet meer gerechtigd tot de goederen en schulden van de erfenis. Ook verwerpen wordt geregeld bij schriftelijke verklaring en inschrijving in het register bij de rechtbank en zijn ook hieraan extra kosten verbonden (griffierecht).

Verwerpt een erfgenaam en heeft deze kinderen, dan treden de kinderen van de verwerper voor deze in de plaats. Is het gewenst dat deze kinderen ook niet als erfgenaam, dan dienen ook zij weer te verwerpen. Als de kinderen echter minderjarig zijn dan zijn daaraan extra voorwaarden verbonden.

Eenmalige keuze

Een keuze is slechts eenmalig te maken.

Een eenmaal (al dan niet stilzwijgend) gemaakte keuze kan normaal gesproken niet terug worden gedraaid.

Een goed advies hierover kan een hoop narigheid voorkomen. Ik adviseer een erfgenaam bij twijfel zo snel mogelijk contact op te nemen om de keuze vast te leggen.